Pavel Kroupka 01.06.2021

Hayes Smartmodem 300 - świat online

Hayes Smartmodem 300

Znaczenia komputerów osobistych oraz sieci internetowej dla kultury człowieka w szeroko rozumianym znaczeniu cywilizacyjnym nie sposób jest przecenić. Możliwość wymiany informacji za pomocą różnych urządzeń powiązanych ze sobą w ramach ogólnoświatowej sieci nie byłaby jednak możliwa gdyby nie pewne niepozorne urządzenie - modem. Rozwój komputeryzacji u schyłku lat siedemdziesiątych doprowadził do powstania terminali w postaci pecetów gotowych do komunikacji między sobą. Aby jednak kontakt mógł zostać nawiązany konieczne było urządzenie łączące rozsiane po świecie jednostki. To właśnie modem umożliwił rozkwit internetu w formie jaka jest dziś obserwowana, to właśnie modem pozwolił na masową komunikację miliardów ludzi wyposażonych w stosowne urządzenia.

Od lat siedemdziesiątych istniała już możliwość komunikacji elektronicznej. Pracownicy różnych agencji rządowych, jednostek administracyjnych i ośrodków naukowych wysyłali maile. Jednak dla przeciętnego człowieka jeszcze pod koniec lat osiemdziesiątych ten rodzaj  kontaktu był nieznany, w najlepszym razie wiązał się z drżeniem ręki podczas przyciskania ENTER. Pierwsze urządzenia obsługujące przesył danych sprawiały wrażenie tak skomplikowanych, że do obsługi zdawały się wymagać absolwentów MIT. Na domiar złego połączenie często było zrywane i całą operację należało powtarzać od początku.

Pomysł uniwersalnego modemu

Od roku 1981 było już jednak dostępne w pełni zautomatyzowane urządzenie pozwalające na rozwój tego rodzaju łączności - Hayes Smartmodem 300 (liczba przesyłanych bitów na sekundę!) zaprojektowany przez Dale’a Heatherington’a (technicznego guru) pod okiem Dennis’a Hayes’a (założyciela Hayes mikrokomputerowe Products). Co ważniejsze jednak ustalony także został standard nawiązywania połączeń elektronicznych za pomocą komputerów podłączonych do linii telefonicznej bez konieczności unoszenia słuchawki i wybierania numeru. Do obsługi modemu wprowadzono komendy sterujące (zestaw poleceń Hayes’a), co znacznie uprościło jego obsługę i działanie, i było równie istotną innowacją.

Hayes Smartmodem 300
Hayes Smartmodem 300

Wczesne modemy zewnętrzne wykorzystywały bowiem konwerter akustyczny, wymagając podniesienia słuchawki, wybrania numeru i położenia słuchawki na ściśle dopasowanym do jej rozmiarów urządzeniu umożliwiającym przesyłanie sygnału elektrycznego drogą akustyczną (w “Grach Wojennych” z 1983 roku postać grana przez Matthew Brodericka w ten sposób dokonuje połączenia z komputerem dowództwa wojskowego). Koniec transmisji także wymagał całkowicie ręcznej obsługi. Duże systemy posiadały modemy wewnętrzne wykorzystujące magistralę komputerową, co pozwalało kontrolować cały proces połączenia. Systemy takie nie były dostępne dla komputerów osobistych i pierwotny pomysł Haynesa polegał na zaoferowaniu podobnych sposobów komunikacji w przypadku użytkowników indywidualnych. Pod koniec lat siedemdziesiątych Hayes Microcomputer Products wprowadziło na rynek kilka tego rodzaju urządzeń. Nie było to jednak rozwiązanie praktyczne, wymagało bowiem osobnych projektów realizowanych pod kątem danego typu magistrali. Smartmodem 300 oparty został zatem na nieco innym pomyśle.

Idea i realizacja

Reklama Hayes Smartmodem 300
Reklama Hayes Smartmodem 300

W przypadku tego konkretnego modemu komunikację oparto na łączności za pośrednictwem portu szeregowego (RS 232) zamiast wewnętrznej magistrali. Problem konieczności przesyłania tym samym łączem poleceń i danych rozwiązano projektując pracę w dwóch cyklach: trybie poleceń i trybie danych. Przełączanie pomiędzy trybami następowało w wyniku wysłania sekwencji trzech plusów (+++) z sekundową pauzą w celu odfiltrowania ewentualnego przekazu takiej samej treści zawartego w ciągu strumienia danych. Hayes zasugerował jeszcze możliwość automatycznego wykrywania przez modem prędkości portu szeregowego komputera przy pierwszym podłączeniu. Heatherington podrzucił pomysł wykorzystania mikrokontrolera Zilog Z8 do zmodyfikowanej wersji ich już istniejącego projektu (300 bit/sek). Całość konstrukcji zamknięto w aluminiowej obudowie będącej jednocześnie podstawą aparatu telefonicznego. W roku 1981 Smartmodem był gotowy.

Koniec historii

Uniwersalny standard łączności różnych komputerów zintegrowanych w sieci został utworzony. Oczywiście momentalnie pojawiły się klony budowane na bazie Smartmodemu 300. Problematyczne pozostawały kwestie patentowe. W 1983 roku BizComp zgłosił naruszenie przez Hayes Microcomputer Products niektórych zastosowanych w swym projekcie zastrzeżonych rozwiązań konstrukcyjnych. Hayes, posiadając swoje zgłoszenia patentowe, odpowiedział tym samym. Ponieważ daty zgłaszania i otrzymywania patentów dzielił pewien czas, a urządzenie Hayes’a pojawiło się właśnie w tym okresie, trudno było jednoznacznie ustalić zasadność wzajemnych roszczeń oraz je wyegzekwować. Sprawę komplikowały także pewne subtelne różnice konstrukcyjne. Hayes wnosił także pozwy przeciwko innym firmom stosującym jego rozwiązania narzucając swoje warunki funkcjonowania rynku.

Na początku lat osiemdziesiątych Hayes Microcomputer Products dysponował odpowiednim kapitałem i zapleczem technologicznym, które pozwalało mu produkować wysokiej klasy urządzenia. Produkty konkurencyjne były gorsze, budowane na słabszych podzespołach, co przekładało się na ich wyższą awaryjność. Wymienione czynniki owocowały przez pewien czas nawet 50% udziałem w rynku. Sytuacja była jednak dynamiczna. W niedługim czasie pojawiły się nowe, znacznie szybsze konstrukcje, wykorzystujące nowocześniejsze rozwiązania konstrukcyjne. Zmianom ulegał także sposób organizacji sieci komputerowej (ADSL). Hayes zaczął tracić pozycję lidera. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych marka została sprzedana. 

Ale świat był już online.

Napisz komentarz (bez rejestracji)

sklep

Najnowsze wpisy

kontakt