Pięć popularnonaukowych propozycji dla laików

Jeśli chodzi o to, jakie książki powinni czytać ludzie nieznający się na naukach ścisłych, a chcący zagłębić się bardziej w temat, zwykle wymienia się Carla Sagana z jego Kosmosem albo Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania Hawkinga. Pomyślałam jednak że mogłabym zainteresować Was kilkoma książkami (czy nawet seriami książek), które w ciekawy sposób mogą wprowadzić do świata nauk ścisłych i przyrodniczych kogoś, kto na co dzień nie ma z nim przeważnie do czynienia albo w szkole raczej się nimi nie interesował.

Wszystkie zawarte tu pozycje można spokojnie dostać w księgarniach (zwykłych i internetowych). Większość z nich można dostać zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej (i też, ze względu na zdrowie kurierów, zalecam, w miarę możliwości, kupno e-booków). Niektóre z nich już czytałam, inne zamierzam przeczytać w przyszłości. Być może zainteresują Was one na tyle, że zechcecie się z nimi zapoznać.

Książki z serii Monstrrrualna Erudycja Nicka Arnolda

Zaczynamy od serii książek, ale za to jakiej! Wychowało się na niej całe pokolenie, którego dzieciństwo i młodość przypadły na przełom lat 90. i początku XXI wieku.

Być może ktoś z Was kojarzy taką serię autorstwa Terry’ego Deary – Strrraszna Historia. Miała ona na celu w zabawny i nienudny sposób zainteresować młodszego czytelnika historią – od Wikingów oraz starożytnych Greków i Rzymian aż po historię Ameryki i XX wiek. Tak się składa, że tuż obok Strrrasznej Historii powstała inna seria – Monstrrrualna Erudycja Arnolda Nicka (jak również kilku innych autorów) – która obejmowała o wiele szerszy zakres – sztukę, film, ale również kosmos, biologię morską, przyrodę, chemię, ludzkie ciało itd. Książki są uporządkowane, a jednocześnie przedstawiają poszczególne zagadnienia z omawianej dziedziny w przystępny i zabawny sposób (na przykład, oko, jego funkcje i działanie opisane są jak reklama kamery cyfrowej). Monstrrrualna Erudycja korzysta też z anegdot historycznych i ciekawostek, co ułatwia przyswajanie wiedzy.

Niewątpliwie zarówno Monstrrrualna Erudycja, jak i Strrraszna Historia są jednymi z lepszych pozycji, jeśli macie w domu dziecko, które chcielibyście zainteresować nauką albo historią. Ostatnio Wydawnictwo Egmont wznowiło publikację obu serii i można je kupić zarówno na stronie internetowej Egmontu, jak i w księgarniach internetowych, gdzie są zwykle bardzo tanie (cena zwykle nie przekracza 20 złotych).

To żyje! Sztuczna inteligencja Toby’ego Walsha

Toby Walsh jest specjalistą od sztucznej inteligencji, który zajmował się tym zagadnieniem od wielu lat. Widząc rosnące zainteresowanie tym tematem w ostatnich czasach oraz różne błędne wyobrażenia na temat SI, postanowił napisać książkę, która w przystępny i kompetentny sposób omówi te zagadnienia.

Walsh podzielił swoją książkę na trzy główne bloki tematyczne: przeszłość (gdzie opowiada historię rozwoju komputerów i nurtu myślącej maszyny od starożytności aż do czasów obecnych), teraźniejszość (gdzie przedstawia obecny status sztucznej inteligencji oraz jakie problemy się z nią wiążą) i przyszłość (gdzie rysuje możliwy rozwój komputerów w kolejnych dekadach oraz prawdopodobne zmiany społeczne i ekonomiczne, jakie wtedy nastąpią; poświęca np. duży rozdział temu jak wyobraża sobie rozwój niektórych zawodów po wprowadzeniu zaawansowanego SI). Walsh omawia takie zagadnienia jak test Turinga, chiński pokój, czy samouczące się maszyny. Na pewno wprowadza do ukształtowanej przez utwory science-fiction wizji przyszłości SI pewną dozę realizmu (twierdzi, na przykład, że to nie rosnąca inteligencja komputerów może być dla nas niebezpieczna, tylko właśnie jej „głupota” i dawanie maszynom coraz większych kompetencji), ale też proponuje wprowadzenie pewnych regulacji prawnych, związanych z SI.

To żyje! Sztuczna inteligencja to pozycja obowiązkowa dla każdego człowieka zainteresowanego kwestią sztucznej inteligencji. Wydaje ją PWN.

The science of Rick and Morty Matta Brady’ego

Matt Brady to nauczyciel chemii i były dziennikarz popkulturowy, który wraz z żoną, Shari, prowadzi stronę internetową The Science Of. Strona ma na celu przybliżyć szerokiej publiczności zagadnienia naukowe za pomocą przykładów z komiksów, książek, seriali, filmów i gier wideo.

W The science of Rick and Morty. Nienaukowym przewodniku po świecie nauki Brady bierze się za serial animowany dla dorosłych opowiadający o przygodach szalonego naukowca i jego wnuka. Rick i Morty ma bardzo absurdalny humor, czerpiący garściami z motywów sci-fi, czasami nawet dekonstruując je. Na podstawie licznych eksperymentów, wynalazków i przygód Ricka Sancheza Brady porusza takie zagadnienia jak sztuczna inteligencja, podróże międzywymiarowe, transhumanizm, czy możliwość życia pozaziemskiego. To z kolei jest punktem wyjścia do omówienie naukowych podstaw popularnych wątków w science-fiction.

Z tej książki można się dowiedzieć czym jest ciemna materia, mapowanie mózgu czy równanie Drake’a, a przy niektórych kwestiach Brady powołuje się na poszczególne odcinki serialu. Z tego względu polski wydawca – Znak – zamieścił nawet listę odcinków po polsku i po angielsku, aby (w razie gdyby nie był zaznajomiony z serialem) czytelnik mógł zajrzeć do odpowiedniego odcinka.

Teraz zaczynają się propozycje, których nie czytałam, ale które zainteresowały mnie swoją tematyką.

Jak wynaleźć wszystko Ryana Northa

O Jak wynaleźć wszystko dowiedziałam się z akcji kickstarterowej autora, w której opisał ogólny koncept książki. Niestety do tej pory nie byłam w stanie jej kupić, ale mam nadzieję dostać ją kiedyś w swoje ręce. Sam Ryan North jest autorem książeczek dla dzieci z uniwersum Pory na Przygodę i komiksów ze stajni Marvela (The Unbeatable Squirel Girl, za które otrzymał nagrodę Eisnera).

W założeniu Jak wynaleźć wszystko ma być poradnikiem dla podróżnika w czasie, który bezpowrotnie utknął w nieswojej epoce. Podobno książka zawiera wiedzę z zakresu inżynierii, sztuki czy medycyny; a ponadto wszystkie schematy i obliczenia potrzebne do tego, aby w dość niedługim czasie odbudować cywilizację.

Wydawcą Jak wynaleźć wszystko jest Prószyński i Spółka.

Błękitna kropka Carla Sagana

Jakiś czas temu zapytałam znajomych, którzy są bardziej zainteresowani nauką (zwłaszcza kosmosem), czy jest książka, która zawierałaby kompendium wiedzy na temat Marsa i jego geografii. Od razu polecono mi Błękitną kropkę Carla Sagana, która jest jedną z wielu publikacji tego autora, mających na celu propagować naukę.

Mam tę książkę w swojej bibliotece, ale jeszcze jej nie ruszyłam, po części dlatego, że trochę onieśmiela mnie jej grubość, a po części dlatego, że mam do czytania inne lektury. Niemniej jednak nie bez powodu jest ona jedną ze sztandarowych pozycji polecanych laikom na początku ich przygody z naukami ścisłymi; zwłaszcza że od pierwszego wydania w 1994 wciąż nią pozostaje. Pełna jest również ładnych ilustracji – zdjęć poszczególnych ciał niebieskich w Układzie Słonecznym oraz satelitów i statków kosmicznych, które ludzkość wysłała w przestrzeń.

Wydawcą Błękitnej kropki jest Zysk i Spółka.

Tak więc oto kilka moich propozycji popularnonaukowych dla tych, którzy niekoniecznie siedzą w tematyce nauk ścisłych, a chcieliby pogłębić swoją wiedzę. Mam nadzieję, że będzie to dla Was pomocne.