Nowe obserwatorium Słoneczne na Hawajach

Nowe generacje teleskopów kosmicznych odsłonią niewidoczne dotąd zakątki Kosmosu. Niedawno uruchomiony Teleskop Słoneczny Daniel K. Inouye wykonał swoje pierwsze zdjęcia. To początek nowej ery w obserwacji Słońca.

Pierwsze fotografie wykonane przez teleskop mają ponad pięciokrotnie wyższą rozdzielczość niż wcześniejsze zdjęcia powierzchni Słońca. Wyraźnie widoczne są struktury o średnicy zaledwie trzydziestu kilometrów, jednak to co przede wszystkim rzuca się w oczy to potężne, komórki plazmowe wielkości terytorium sporego kraju.

Budowa

Usytuowany na szczycie hawajskiej góry Haleakala, dysponuje największym na świecie zwierciadłem, w jakie wyposażony został naziemny teleskop słoneczny. Czterometrowa średnica lustra ma zapewnić wyjątkową szczegółowość prowadzonych obserwacji. Istotną częścią teleskopu jest też specjalny system chłodzący odprowadzający energię słoneczną zbieraną podczas obserwacji. Kopuła obserwatorium stabilizuje temperaturę wokół teleskopu, a specjalne osłony zapewniają cień, regulując jednocześnie cyrkulację powietrza wewnątrz obiektu. Zastosowanie odpowiednich układów optycznych niweluje zakłócenia wprowadzane przez  ziemską atmosferę.

Zadania

Inouye może eksplorować gwiazdę w zakresie fal widzialnych oraz bliskiej podczerwieni i ma  odegrać kluczową rolę w poznaniu zjawisk słonecznych i zrozumieniu ich wpływu na pogodę kosmiczną. O procesach zachodzących wewnątrz gwiazdy naukowcy wciąż bowiem wiedzą niewiele, a przewidywanie aktywności tego typu obiektu jest niezwykle trudne.

Aktywność Słońca ma kluczowe znaczenie dla atmosfery ziemskiej oraz działania wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych, tych znajdujących się zarówno na orbicie jak i na powierzchni Ziemi. Erupcje słoneczne są w stanie czasowo zakłócać pracę satelitów komunikacyjnych, GPS, systemów kontroli lotów, przeciążać sieci energetyczne, powodując przerwy w dostawie prądu.

Teleskop Inouye ma dostarczać materiałów na podstawie których naukowcy będą w stanie mapować pola magnetyczne i analizować procesy zachodzące w koronie słonecznej. Widoczne na zdjęciach komórki plazmowe na powierzchni gwiazdy ulegają schłodzeniu, by następnie zanurzyć się i ponownie wypłynąć (konwekcja). W wyniku ruchów plazmy, słoneczne pole magnetyczne podlega cyklicznym zmianom, dokonując okresowego przebiegunowania. Takie zjawiska prowadzą do obfitych burz magnetycznych, które dzięki obrazom teleskopowym mogą zostać zaobserwowane i zbadane. Obserwacja struktur plazmowych, wiatrów słonecznych, pomiar siły pola magnetycznego i jej kierunku przy powierzchni gwiazdy, a także w koronie słonecznej, mają zasadniczo wpłynąć na prognozowalność pogody kosmicznej.